Bent u 55 jaar of ouder? Dan is de kans aanzienlijk dat u te maken heeft met artrose in uw hand of pols. Vaak blijft dit ongemerkt. Maar af en toe gaat deze slijtage gepaard met symptomen, zoals pijn. Wat kan er precies aan de hand zijn? Hier een overzicht!
Inhoud
Pijn in uw handen vanwege artrose
De gewrichten van de vingers, duim, handen en polsen zijn bijzonder kwetsbaar voor slijtage. Bijna iedereen die 55 jaar of ouder is, ervaart in grotere of kleinere mate artrose in hun hand of pols. Van de betrokken mensen voelt ongeveer 80 procent weinig tot niets van dit natuurlijke verouderingsproces van de gewrichten. Voor de overige groep gaat deze aandoening echter vaak gepaard met pijnlijke klachten.
De gewrichten in de handen en polsen kunnen stijf aanvoelen, en beweging kan pijn veroorzaken. Handartrose komt vooral voor in de bovenste gewrichten van de vingers (zie ook onze artikelen over vingerartrose: het DIP-gewricht (vingertop), het PIP-gewricht (halverwege de vinger en het basisgewricht van de duim) en het MCP-gewricht (in de knokkelgewrichten). Natuurlijk hebben we ook een uitgebreid artikel gewijd aan artrose in het duimgewricht en de pols.
Oorzaak artrose in de handen
Zoals bij de meeste gewrichten in ons lichaam zijn de uiteinden van de botten in de vingers en handen omhuld met een laagje kraakbeen. Dit zorgt ervoor dat de botdelen soepel langs elkaar kunnen bewegen. Artrose in de hand treedt op wanneer dit beschermende kraakbeen begint te slijten, waardoor het eens zo gladde oppervlak ruw en ongelijkmatig wordt. Deze slijtage is een natuurlijk gevolg van het verouderingsproces.
Daarnaast kan deze aandoening ook voortkomen uit langdurige belasting van de handgewrichten, een blessure aan deze gewrichten of een auto-immuunziekte, zoals reumatoïde artritis (reuma). In dit geval beschouwt het immuunsysteem de kraakbeencellen als indringers, wat leidt tot aanvallen en schade aan deze cellen.
Symptomen artrose in de hand
Stijve en pijnlijke gewrichten zijn de belangrijkste klachten bij handartrose. Bij belasting en kracht zetten, kunnen deze klachten verergeren. Vooral ’s morgens, bij het opstaan, kunnen de gewrichten pijnlijk en stijf aanvoelen. Dit wordt startstijfheid genoemd. Deze klachten nemen meestal binnen een half uur af.
Slijtage van het kraakbeen gaat vaak gepaard met ontstekingsreacties van het gewrichtskapsel. Als reactie daarop kan extra botweefsel aangroeien aan de rand van de aangetaste gewrichten. Bij artrose in de handen ontstaan daarom vaak knobbels. Deze verdikkingen zijn vooral zichtbaar bij de knokkels van de vingers.
Patiënten die lijden aan handartrose kunnen de vingers vaak niet helemaal meer strekken en hebben minder kracht in de vingers. Lees meer over artrose symptomen.
Veroorzaken knakkende knokkels artrose?
Misschien doet u het zelf ook: knakken met de knokkels. Mensen in uw omgeving kunnen zich hier aan storen. Vaak proberen ze u met dit irritante geluid te laten stoppen, door te zeggen dat deze gewoonte artrose kan veroorzaken. Meer dan 25 procent van de mensen knakt regelmatig de knokkels. Die bevredigende plop is afkomstig van piepkleine luchtbelletjes die in de gewrichtsvloeistof aanwezig zijn. Als ze openbreken, maken ze dit geluid.
Een arts uit Californië heeft onderzocht of knakkende knokkels inderdaad artrose kunnen veroorzaken. Tientallen jaren deed hij dit trucje met zijn linkerhand. Beide handen bleven echter vrij van artrose. Er is dus blijkbaar geen harde link tussen knakkende knokkels en artrose. Wetenschappelijk onderzoek heeft wel aangetoond, dat deze gewoonte zwellingen kan veroorzaken en de grip kan verzwakken.
Behandeling artrose in de hand
Wat te doen bij artrose in de hand? Helaas is er geen medicijn tegen deze aandoening. De slijtage van het kraakbeen kan immers niet gestopt of hersteld worden. De handen warm houden geeft verlichting bij pijn en stijfheid. Door ze bijvoorbeeld regelmatig in warm water te dopen. Paracetamol kan de pijn in de gewrichten verlichten, maar dit is geen echte ontstekingsremmer.
Medicijnen bij artrose in de handen
Als de klachten in de hand toenemen, zal de arts NSAIDs voorschrijven, zoals diclofenac, ibuprofen of naproxen. Het gebruik daarvan gaat echter vaak gepaard met bijwerkingen. Daarom willen veel mensen deze ontstekingsremmende pijnstillers niet gebruiken of stoppen er al vrij snel mee.
Natuurlijke ontstekingsremmers hebben deze bijwerkingen niet en zijn dus een goed alternatief om de pijn en stijfheid in de handen te verminderen. Denk daarbij aan Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad.
Ook CBD olie en het voedingssupplement Proflexen blijken goed te werken als ontstekingsremmers. De ervaring heeft inmiddels geleerd, dat deze natuurlijke ontstekingsremmers goed werken op de kleine gewrichtjes in de handen.
Acupunctuur en artrose in de hand
Acupunctuur kan helpen om de ontstekingen te verminderen en de pijn te verlichten. Dat blijkt uit meerdere studies die zijn uitgevoerd naar het effect van acupunctuur op perifere gewrichten. Handen vallen onder deze categorie.
Hulpmiddelen bij artrose in de handen
Bij artrose in de handen lijken de meeste simpele handelingen vaak een probleem. Het schrijven van een mail, maken van een boterham, doen van de afwas of lappen van de ramen gaat allemaal wat moeizamer.
Er zijn hulpmiddelen verkrijgbaar die helpen om uw dagelijkse activiteiten met wat meer gemak uit te kunnen voeren. Schrik er niet voor terug om deze aan te schaffen en te gebruiken. Ze zorgen ervoor dat u langer een zelfstandig leven kunt leiden.
Houd gedurende week een lijst bij met activiteiten die u met minder gemak kunt uitvoeren. Ga vervolgens op zoek naar het juiste hulpmiddel. Koop een grijper als u moeite heeft met het oppakken van voorwerpen. Lukt het niet meer om goed schoon te maken? Er zijn handvegers en toiletborstels met een extra lange steel.
Problemen met aankleden? Schaf dan een aankleedstof of een aantrekhulp om uw sokken of kousen aan te trekken zonder dat u zich hoeft te bukken. Het aanbod is enorm groot. U kunt er voor terecht bij thuiszorgwinkels en winkels die gespecialiseerd zijn in revalidatiehulpmiddelen. Voor bijvoorbeeld een grijpstok kunt u ook terecht bij een huishoudwinkel in uw omgeving.
Zoek eens op internet op ‘hulpmiddelen artrose’ om u te verdiepen in het uitgebreide aanbod van hulpmiddelen.
Brace bij artrose in de hand
Eén van de hulpmiddelen bij artrose in de hand zijn de zogenaamde reumahandschoenen. Deze zijn gemaakt van synthetisch rubber. Ze houden de handen niet alleen warm, maar geven ook een lichte druk op de vingergewrichten. Dit voelt vaak prettig aan bij pijn. Deze handschoenen hebben geen vingertoppen, zodat de handen gewoon gebruikt kunnen worden.
Ook het dragen van een brace bij artrose in de hand is aan te bevelen. Dit hulpmiddel geeft meer steun en vermindert de pijn. Verder kan een zilverorthese – een ring bij artrose aan de hand – uw hand, pols en/of vingers corrigeren en stabiliseren.
Voeding bij artrose in de hand
Beter op uw voeding letten kan de gezondheid van uw gewrichten bevorderen. Wilt u daar meer over weten? Lees dan dit artikel over voeding en artrose eens door.
Oefeningen bij artrose in de hand
Door regelmatig oefeningen te doen, blijven de gewrichten soepeler. Hier volgt een oefenprogramma dat speciaal gericht is op spierversterking en beweeglijkheid van de handen en polsen. Iedere oefening doet u in een serie van drie. Neem steeds 30 seconden pauze na iedere serie. Veel succes.
Spierversterkende oefening 1
Ga aan tafel zitten. Leg uw onderarmen met de palm naar beneden op het tafelblad. Til vervolgens uw handen omhoog, maar laat de onderarmen op tafel liggen. Houd deze positie 3 tellen vast en laat uw handen weer zakken.
Mobiliserende oefening 2
Ga aan een tafel zitten met uw onderarmen en de handpalmen op het blad. Maak kootje voor kootje een vuist. Begin bij de vingertoppen. Houd de vuist 3 tellen vast en rol de vingers dan weer uit. Het is belangrijk dat u geen kracht zet bij deze oefening.
Spierversterkende oefening 3
Ga naast een tafel zitten. Leg uw arm op het tafelblad, terwijl uw hand over de rand hangt. Maak zonder te knijpen een vuist en beweeg de hand omhoog. Houd deze positie 3 tellen vast. Na afloop van de serie van drie herhaalt u deze oefening met de andere hand.
Mobiliserende oefening 4
Ga aan tafel zitten met de handpalmen naar boven op het tafelblad. Duw de top van uw duim één voor één tegen de top van uw andere vingers. Gebruik geen kracht.
Mobiliserende oefening 5
Ga aan tafel zitten. Steun met de ellebogen op het tafelblad en duw uw handpalmen tegen elkaar. Schuif de ellebogen zo ver mogelijk uit elkaar, terwijl u de handpalmen tegen elkaar houdt.
Veelgestelde vragen over artrose in de hand
Hoe ontstaat artrose in de hand?
Dit is een natuurlijk proces bij het ouder worden. Bijna iedereen boven de 55 heeft artrose in de hand. De belangrijkste oorzaak is overbelasting van de kleine gewrichtjes in de hand. Ook letsel of een auto-immuunziekte kunnen een rol spelen.
Wat voel ik bij artrose in de hand?
De meest kenmerkende klachten zijn pijn en stijfheid. Deze verschijnselen kunnen toenemen op het moment dat u kracht probeert te zetten met uw hand. Aan de randen van de gewrichten kan botweefsel ontstaan, waardoor de vingers er ‘knokkelig’ uit gaan zien.
Helpt een brace bij artrose in de hand?
Een brace zorgt voor minder pijn en meer steun. U kunt ook kiezen voor een reumahandschoen die uw handen warm houden en een aangename druk op uw vingergewrichten geven. Ze hebben geen vingertoppen, zodat u uw handen kunt blijven gebruiken.
Kan artrose veroorzaakt worden door knakken met de knokkels?
Dat is een fabeltje. Een Amerikaanse arts heeft dit tientallen jaren gedaan, maar kreeg geen artrose. Dat is geen reden om dit ook te blijven doen. Volgens wetenschappelijk onderzoek kan knakken met de knokkels de grip verzwakken en zwellingen veroorzaken.