De kaak is het gewricht waarop u het meest leunt. Het kraakbeen is echter niet zo robuust als de elastische weefsels op andere plaatsen in uw lichaam. Vooral bij het kauwen staat dit gewricht onder enorme druk, wat kan leiden tot slijtage naarmate u ouder wordt.
Inhoud
Pijn in de kaak door slijtageproces in het kaakgewricht
De kaak is één van de meest belangrijke en gecompliceerde gewrichten van uw lichaam. Het is bovendien het gewricht dat u het meest gebruikt. En niet alleen om te praten en te kauwen. Let u maar eens goed op: dan zult u merken, dat u uw kaken voortdurend – ook onbewust – beweegt: ook als u bijvoorbeeld geeuwt, slikt, lacht en zingt. Vooral tijdens het kauwen komen er enorme krachten op de kaken te staan.
Het kraakbeen is echter niet zo stevig als het kraakbeen in de andere gewrichten van uw lichaam. Hoe ouder u wordt, hoe meer het gaat slijten. Als dit natuurlijke slijtageproces te hard gaat, kan er artrose in de kaak ontstaan. Dit kan goed functioneren van het kaakgewricht ernstig belemmeren.
Zo zit het kaakgewricht in elkaar
Uw kaak is één van de meest flexibele gewrichten van uw lichaam. De bovenkaak kan niet bewogen worden en zit stevig vast aan de schedel. Net voor uw oor zit het gewricht dat de verbinding vormt met de onderkaak. Het uiteinde van de onderkaak steekt daar in de gewrichtskom, met daartussen een kraakbeenschijfje. Dit wordt ‘discus’ genoemd. Daar omheen bevinden zich banden en pezen om het gewricht goed op haar plaats te houden.
De kauwspieren zorgen er voor, dat uw onderkaken alle kanten op kunnen bewegen. Niet alleen open en dicht, maar ook van voren naar achteren en van links naar rechts. Dit stelt uw gebit in staat om voedsel in uw mond goed te vermalen.
Artrose kaakkopje
Pijn in het kaakgewricht kan onder andere worden veroorzaakt door slijtage van het kaakkopje. Dit gewricht (joint) bevindt zich tussen het slaapbeen (temporal) en de onderkaak (mandibular). Het kaakkopje wordt ook wel TMJ genoemd. Dit is een afkorting van de Engelse woorden temporalmandibular joint.
Oorzaak artrose in de kaak
De grootste boosdoener voor het ontstaan van artrose is aanhoudende overbelasting van het kaakgewricht. Tandenknarsen is daar een goed voorbeeld van. Dit doet zich voor als u tijdens de slaap uw tanden en kiezen met kracht over elkaar schuurt of ze stevig op elkaar klemt. Tijdens het tandenknarsen wordt er flinke druk uitgeoefend op het kraakbeen in de kaakgewrichten. Daardoor kan het gaan afslijten.
De kwaliteit van deze discus kan ook achteruit gaan als gevolg van een kaakfractuur of door reumatoïde artritis. Bij deze reumatische aandoening wordt het kraakbeen aangetast door ontstekingsprocessen die zich in het gewricht zelf afspelen.
Artrose kaakgewricht symptomen en klachten
Het gevolg van artrose in de kaak is, dat het gewrichtsoppervlak ruw wordt en dat er gaten in de kraakbeenschijf ontstaan. Bij het openen en sluiten van de mond voelt de patiënt de versleten kaakgewrichten over elkaar schuren.
In een gevorderd stadium kan de gewrichtskop zo zijn afgevlakt, dat de mond niet meer wijd geopend kan worden of dat het kaakgewricht aan de aangetaste zijde vast komt te zitten.
Daarnaast kan een ontsteking aan het kaakgewricht oorpijn veroorzaken. Deze kan uitstralen in de bovenkaak. Artrose aan het kaakgewricht kan ook gepaard gaan met hoofdpijn en nekklachten.
Kaak kraakt
Door slijtage van het kraakbeenweefsel van de kaak geluid gaan maken. Het kaakgewricht kraakt of knakt bij het kauwen of het openen van de mond.
Diagnose artrose in de kaak
Tijdens het onderzoek zal uw arts u vragen om de mond te openen en te sluiten. Wanneer er een krakend geluid hoorbaar is, kan er serieus aan artrose worden gedacht. Dit vermoeden kan aan de hand van een röntgenfoto of CT-scan bevestigd worden.
Behandeling artrose in kaakgewricht
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: kraakbeen dat verdwenen is, zal nooit meer terugkomen. Het belangrijkste advies van de arts zal zijn om het kaakgewricht zoveel mogelijk rust te gunnen. Het aanmeten van een opbeetplaat – die ’s nachts gedragen moet worden – kan helpen om de spanning van de kauwspieren beter onder controle te houden.
De kans is groot dat zonder behandeling de meeste symptomen na verloop van tijd vanzelf weer zullen verdwijnen. In de weefselstreng achter de discus zal littekenweefsel ontstaan dat de functie van het beschadigde of verdwenen kraakbeen gaat overnemen. De kaak kan dan meestal weer in voldoende mate bewogen worden.
In ernstige gevallen kan er botgroei ontstaan om de druk op het gewricht over een grote oppervlakte te kunnen verdelen. Dit kan ertoe leiden dat de kaak niet meer bewogen kan worden. Dan is een operatieve ingreep nodig, waarbij in zeer zeldzame gevallen een kunstgewricht wordt geplaatst.
Spierreuma of reumatoïde artritis in de kaak
De kaak is niet de locatie waar de meeste mensen aan denken bij spierreuma of reumatoïde artritis, maar het komt toch in 17 procent van de gevallen voor. De klachten kunnen van mild tot ernstig verlopen. Kaakklachten treden meestal op in de latere stadia de ziekte. Beide zijden van de kaak kunnen worden aangetast. De belangrijkste symptomen zijn een doffe of scherpe pijn wanneer u uw kaak beweegt, stijve kaken ’s morgens bij het opstaan, moeite met kauwen en pijn bij uw oor in de nek. Ook kan er sprake zijn van een krakend kaakgewricht.
Tips en oefeningen bij artrose in de kaak
Masseren van de kaak helpt bij overbelasting van dit belangrijke kauwgewricht. Door de warmte en druk worden de spieren en pezen soepeler. Deze massage voert u uit met een gewone dagcrème en uw vingertoppen.
Daarnaast kunt u de volgende oefeningen voor uw kaak doen:
- Open uw mond op een kier en beweeg de onderkaak voor- en achterwaarts.
- Laat de onderkaak zakken (openen mond) en weer omhoog komen (sluiten mond).
- Open uw mond en beweeg de onderkaak van rechts naar links.
- Open uw mond en maak draaiende bewegingen met uw onderkaak. Zowel van rechtsom als linksom.
- Het komt vaak voor, dat het kaakgewricht na deze oefeningen gevoelig is. Masseer dan dit gewricht met washandje met een paar ijsklontjes erin. Doe dit totdat de pijn begint af te nemen.
Veelgestelde vragen over artrose in de kaak
Waarom heb ik pijn in mijn kaak?
Eén van de oorzaken kan slijtage van het kaakkopje zijn. Dit gewricht bevindt zich tussen het slaapbeen en de onderkaak. Wanneer u tijdens het openen en sluiten van de mond een krakend geluid hoort, dan wijst dit op artrose aan het kaakgewricht.
Vergroot tandenknarsen het risico op artrose aan de kaak?
Bij deze gewoonte – die zich voordoet tijdens uw slaap – ontstaan er grote krachten op het kraakbeen van de gewrichten. Daardoor kan dit weefsel op den duur gaan slijten. Bij tandenknarsen schuren de tanden en kiezen over elkaar of worden ze op elkaar geklemd.
Hoe weet ik dat ik artrose aan de kaak heb?
U voelt tijdens het bewegen van de mond de kaakgewrichten over elkaar schuren. Er kan een uitstralende pijn in de bovenkaak ontstaan. Een vol gevoel in het oor is ook één van de symptomen van artrose aan de kaak.
Hoe wordt artrose aan de kaak behandeld?
Het ’s nachts dragen van een opbeetplaat helpt om de kauwspieren beter te kunnen ontspannen. Na verloop van tijd zal de pijn minder worden. Littekenweefsel zal de functie van het beschadigde kraakbeen gaan overnemen, zodat de kaak meestal weer goed kan worden bewogen.