Hoewel de meeste mensen zich kunnen aanpassen aan elke omgeving, blijft een goede slaapkamer erg belangrijk voor een gezonde slaap. De belangrijkste factoren voor de perfecte slaapkamer zijn: geluid, licht en temperatuur. Maar ook ventilatie, luchtkwaliteit, kussens, matras, beddengoed en kleuren spelen een rol.
Inhoud
Geluid
Een slaapkamer moet zo rustig mogelijk zijn. Mensen die slecht slapen zijn vaak extra gevoelig voor lawaai. Omgevingsgeluiden moeten niet storend zijn, zoals een tikkende klok of een lekkende kraan. Eentonig zoemend geluid van bijvoorbeeld een ventilator kan juist wel rustgevend zijn. Ook muziek of natuurgeluiden zoals bijvoorbeeld het geluid van krekels, de branding van de zee of een regenbui kunnen helpen te ontspannen en om beter te slapen.
Licht
Omdat ons lichaam gevoelig is voor licht en donker, kan teveel licht bijdragen aan slapeloosheid. Gebruik daarom dikke, goed verduisterende gordijnen. Eventueel kun je ook andere plekken waar licht doorheen kan schijnen blinderen, zoals bij je slaapkamer deur. Hoe donkerder de slaapkamer hoe beter. Als het donker is gaat je lichaam namelijk melatonine aanmaken.
Melatonine is een hormoon dat bij mensen van invloed is op het slaap-waakritme en het voortplantingsritme. Bij mensen is de natuurlijke productie van melatonine door de pijnappelklier direct gekoppeld aan de blootstelling aan licht van bepaalde receptoren in het netvlies van de ogen.
Bij de aanwezigheid van blauwachtig licht (uit zonlicht of uit kunstlicht, televisie of computer) wordt de productie van melatonine geremd. Neemt de blootstelling aan licht af, dan komt de natuurlijke productie van melatonine weer op gang. Voor het lichaam is dit het signaal om de dag-activiteiten te verminderen en zich voor te bereiden op de nacht. Het is dus belangrijk om te zorgen dat je slaapt in het duister of donker. Een iPad, smartphone of televisie straalt zoveel licht uit dat het lichaam de productie van melatonine gaat verminderen, waardoor je slechter slaapt.
Temperatuur
De meeste mensen kunnen niet goed slapen als het te warm of te koud is. Ideaal is dat je slaapkamer niet warmer is dan een graad of 17. Gedurende de dag stijgt en daalt je lichaamstemperatuur met ongeveer 1 graad: rond 4 uur ‘s ochtends is je temperatuur het laagst, rond 6 uur ‘s avonds het hoogst. Om te kunnen slapen moet je lichaamstemperatuur gaan dalen. Als je het te warm hebt en gaat zweten, bijvoorbeeld omdat je teveel kleren aan hebt of omdat je onder teveel dekens ligt, bestaat een grotere kans op het krijgen van nachtmerries. Wanneer het te koud is wordt je waarschijnlijk onnodig vaak wakker.
Vochtigheid en luchtkwaliteit
De luchtvochtigheid van je slaapkamer, is dat belangrijk? Het zal je verbazen in hoeverre het weer een rol speelt in hoe goed je slaapt, vooral als het gaat om de luchtvochtigheid. Een hoge luchtvochtigheid maakt het moeilijker voor je lichaam om vocht te verdampen, waardoor je het warm krijgt, veel gaat zweten en ongemakkelijk slaapt. Maar comfort is niet het enige probleem: hoge luchtvochtigheid kan ook schimmelgroei stimuleren, wat je slaap kan beïnvloeden als je last hebt van bijvoorbeeld schimmelallergie.
Maar een te lage luchtvochtigheid in je slaapkamer is ook niet goed. Een beetje vocht is eigenlijk een goede zaak. Lucht die te droog is kan je slaap ook verstoren. Bij winterweer kunnen huid en neusholtes worden uitgedroogd, waardoor je vatbaarder wordt voor virusinfecties. Virussen gedijen goed bij een lage luchtvochtigheid. Zelfs als je het immuunsysteem van een kampioen hebt en nooit ziek wordt, kan te droge lucht leiden tot een droge, jeukende, geïrriteerde keel, waardoor het moeilijker wordt om in slaap te vallen.
Wat is de ideale luchtvochtigheid voor slaapkamers?
Je kunt de luchtvochtigheid in je slaapkamer eenvoudig meten met een hygrometer of luchtvochtigheidsmeter. Een luchtvochtigheid tussen de 40% en 60% is geschikt voor je slaapkamer. Om te zorgen voor de best mogelijke nachtrust, probeer de luchtvochtigheid van je slaapkamer het hele jaar rond op ongeveer 50% te houden.
Tips voor slaapkamers die te vochtig zijn
Wanneer de luchtvochtigheid van je slaapkamer te hoog is, kan je bijvoorbeeld:
- Je slaapkamer beter ventileren (zet je raam op een kier om goed te luchten). Koop hiervoor bijvoorbeeld een kierstandhouder.
- Investeren in een luchtontvochtiger voor op je slaapkamer.
- Zorgen voor katoenen beddengoed dat beter ademt dan zijden of polyester lakens.
Tips voor slaapkamers die te droog zijn
Als de luchtvochtigheid te laag is, kan je bijvoorbeeld:
- Je slaapkamer beter ventileren (zet je raam op een kier om goed te luchten). Koop hiervoor bijvoorbeeld een kierstandhouder.
- Investeren in een luchtbevochtiger voor op je slaapkamer.
- Een waterverdamper aan je radiator hangen.
Beddengoed
Al het beddengoed moet droog, schoon en zacht zijn. Katoen of zijde is daarom het meest geschikt. Was uw beddengoed minimaal om de twee weken op 60 of 90 graden (dit doodt de huisstofmijt). Vraag bij ernstige huisstofmijt allergie aan uw huisarts of behandelend (long-) arts voor speciale overtrekken cq hoesen die over al uw beddengoed gedaan kan worden. Deze overtrekken krijgt u dan (meestal) vergoed door uw zorgverzekering en zijn verkrijgbaar bij de winkels van zorginstellingen van thuiszorg-organisaties.
Kussens
Er bestaan vele soorten kussens die je helpen om in de juiste positie te kunnen slapen. Een goed kussen ontspant de nekspieren en schouders en zorgt ervoor dat de ruggengraat op een natuurlijke horizontale houding komt te liggen en dat er geen zware belasting op wervelkolommen ontstaat. Als je veel op je rug en buik slaapt is een dunner kussen aan te raden. Wanneer je vooral op je zij slaapt kies dan voor een wat dikker kussen.
Vervang een kussen na twee jaar. Een kussen ouder dan twee jaar bevat teveel huisstofmijt, schimmels en dode huidcellen. Je kunt het beste een hoofdkussen kopen die past bij je slaaphouding.
Zo zijn er speciale kussens voor:
- Buikslapers
- Zijslapers
- Rugslapers
Matras
Een matras kan uit verschillende soorten materialen bestaan, of een combinatie hiervan:
- polyether
- koudschuim
- traagschuim
- binnenvering
- pocketvering
- latex
De belangrijkste factor van een matras is een goede ondersteuning van je ruggengraat. Zware mensen hebben daarom baat bij een wat stevigere matras.
Ook je slaaphouding kan een rol spelen bij de keuze van de juiste matras.
Wanneer je veel zweet kun je bijvoorbeeld beter kiezen voor een matras met pocketvering.
Kleur
Uit recent onderzoek blijkt dat een blauwe slaapkamer het beste slaapt. De onderzoekers bestudeerden tweeduizend huizen om de invloed van de kleur op de kwaliteit van slaap te bestuderen. Mensen in een kamer met kalme kleuren, zoals blauw en groen bleken de beter te slapen. De kleur van de slaapkamer bleek ook van invloed op andere activiteiten. Zo bleken mensen met een grijze slaapkamer degenen te zijn die de meeste tijd doorbrengen met online winkelen in bed en bedreven stellen met een caramel-kleurige slaapkamer drie keer per week de liefde.