Knoflook: een krachtige natuurlijke gezondheidsbevorderaar

Wat is knoflook?

Knoflook (Allium sativum L.) is een overblijvende plant met een rijke geschiedenis die oorspronkelijk afkomstig is uit Azië, de gebieden rond de Middellandse Zee en Afrika. Deze vorstbestendige plant, die tussen de 50 en 80 centimeter hoog wordt, behoort tot de familie van de lelie-achtigen, net als prei, uien en bieslook.

Knoflook behoort tot de oudste gecultiveerde planten door de mens. Het eetbare en heilzame deel is de bol die onder de grond groeit. Deze bestaat uit meerdere kleine teentjes die elk omhuld zijn door dunne, papierachtige vliesjes in verschillende lagen. Wanneer een teentje wordt geplant, groeit hieruit een volledige nieuwe knoflookplant.

Ondanks de karakteristieke geur die na consumptie in de adem en het lichaamsvocht aanwezig kan zijn, wordt knoflook wereldwijd gewaardeerd om zijn smaak, geur en gezondheidsvoordelen. Knoflook staat bekend als het scherpste lid van de uienfamilie en is door de eeuwen heen gebruikt als voedsel, smaakmaker en natuurlijk geneesmiddel. Het is een essentieel ingrediënt in veel keukens, maar vooral prominent aanwezig in de Mediterrane keuken.

De gezondheidsvoordelen van knoflook

Knoflook staat bekend om zijn talrijke positieve effecten op de gezondheid. Hier volgt een overzicht van de belangrijkste gezondheidsvoordelen:

Krachtige antioxidant

Knoflook is een potente antioxidant met een bijzonder gunstig effect op de algehele gezondheid. Het heeft een vitaliserende werking op het gehele lichaam en geeft daardoor meer energie. De antioxidanten in knoflook helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen, die celschade kunnen veroorzaken.

Antibacteriële en antimicrobiële eigenschappen

Knoflook bevat veel zwavelhoudende verbindingen die biologisch actief zijn. Net als ui heeft knoflook sterke bacteriedodende eigenschappen bij inwendig gebruik. De voortdurende desinfecterende werking draagt bij aan het behoud van een goede gezondheid. Bij uitwendig gebruik heeft knoflook een antiseptische (desinfecterende) werking en verhoogt het de weerstand tegen infecties en schimmels.

Verbetering van de bloedsomloop

Knoflook trekt bloed naar de slijmvliezen, waardoor het bloed daar zijn genezende werking kan uitoefenen. Regelmatig gebruik van knoflook kan helpen bij:

• Het verlagen van de bloeddruk
• Het verdunnen van het bloed
• Het voorkomen van bloedstolsels
• Een milde verlaging van het cholesterolgehalte
• Het voorkomen van aderverkalking (anti-atherosclerotisch effect)
• Het beschermen van de hartspier tegen zuurstoftekort

Deze effecten maken knoflook bijzonder waardevol voor de gezondheid van hart en bloedvaten. Het heeft een gunstige invloed op de bloedvaten en indirect ook op het hartritme en de bloeddruk.

Bescherming tegen verouderingsverschijnselen

Regelmatige consumptie van knoflook kan helpen bij het voorkomen van diverse symptomen die vaak met veroudering worden geassocieerd, zoals:

• Aderverkalking
• Hoge bloeddruk
• Vermoeidheid
• Koude handen en voeten
• Vergeetachtigheid

Bescherming tegen maagproblemen

Onderzoek wijst uit dat knoflook, samen met broccoli, bescherming kan bieden tegen maagkwalen en mogelijk zelfs tegen maagkanker. Beide voedingsmiddelen bevatten veel sulfarofaan, een stof met antibiotische werking tegen Helicobacter pylori. Deze bacterie wordt in verband gebracht met maagschade en darmkanker. In de Westerse wereld is 25-30 procent van de bevolking besmet met deze bacterie, in Japan zelfs bijna 90 procent.

Ontgifting

Volgens Indiase onderzoekers kan de consumptie van knoflookextracten de toxische effecten van arseen in het lichaam verminderen en ervoor zorgen dat arseen versneld via de urine wordt afgevoerd.

Het geheim van de heilzame werking

Amerikaanse onderzoekers hebben een verklaring gevonden voor de geneeskrachtige werking van knoflook. De chemische bestanddelen van knoflook worden door onze rode bloedcellen omgezet in zwavelwaterstof (H₂S). Deze stof ontspant de bloedvaten en verbetert op die manier de bloedcirculatie.

Het positieve effect van knoflook op de gezondheid is al lang bekend in volksgeloof en traditionele geneeskunde. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt nu dat knoflook het risico op hartziekten, hoge bloeddruk en hoog cholesterol kan verlagen. Bij bevolkingsgroepen die veel knoflook eten, komen minder problemen met hoge bloeddruk voor.

De onderzoekers ontdekten dat rode bloedcellen sporen van knoflooksap bevatten en direct zwavelwaterstof hieruit halen. Verdere experimenten toonden aan dat deze omzetting plaatsvindt in het membraan van de rode bloedcellen.

Voedingswaarde van knoflook

Knoflook is rijk aan voedingsstoffen en bevat:

• Actieve verbindingen: Alliine (de voorloper van de actieve stof allicine)
• Enzymen en eiwitten
• Vitaminen: A, C en B-complex vitaminen
• Mineralen: Kalium, zink, calcium, magnesium, natrium en ijzer
• Aminozuren

Het is vooral de stof allicine die vrijkomt bij het eten van verse, rauwe (gesneden) knoflook en die verantwoordelijk is voor de antibiotische werking. Allicine wordt gevormd wanneer knoflook wordt fijngehakt of geplet, waardoor het enzym alliinase in contact komt met de verbinding alliine.

Tips voor optimaal gebruik van knoflook

Om maximaal te profiteren van de gezondheidsvoordelen van knoflook:

1. Vers en rauw: De meeste gezondheidsvoordelen worden verkregen door het gebruik van verse, rauwe knoflook, omdat koken de vorming van allicine kan verminderen.
2. Laat het even staan: Hak of plet knoflook en laat het ongeveer 10 minuten staan voordat je het gebruikt. Dit geeft tijd voor de vorming van allicine.
3. Regelmatige consumptie: Voor de beste resultaten is het aan te raden regelmatig knoflook te consumeren, in plaats van incidenteel grote hoeveelheden.
4. Combineer met andere gezonde voedingsmiddelen: Knoflook werkt synergetisch met andere gezonde voedingsmiddelen zoals olijfolie, tomaten en kruiden in een uitgebalanceerd voedingspatroon.

Conclusie

Knoflook is veel meer dan alleen een smaakmaker in de keuken. Het is een natuurlijke gezondheidsbevorderaar met een breed spectrum aan voordelen, van het versterken van het immuunsysteem tot het bevorderen van de hart- en vaatgezondheid. Door regelmatig knoflook in je dieet op te nemen, kun je profiteren van zijn rijke geschiedenis aan geneeskrachtige eigenschappen die door modern wetenschappelijk onderzoek steeds meer worden bevestigd.