Kurkuma is een veel gebruikte specerij in de Aziatische en Indiase keuken. Het felgekleurde oranjegele poeder is gemaakt van een bloeiende plant (Curcuma longa) die in India, Azië en delen van Midden-Amerika wordt gekweekt. Kurkuma is nauw verwant aan gember en is een belangrijk ingrediënt in kerriepoeder.
Het is ook in supplement vorm beschikbaar en wordt al lange tijd gebruikt in de Ayurvedische geneeskunde voor de behandeling van een breed scala aan aandoeningen. Geneeskrachtige kurkuma wordt gewonnen uit de onderliggende stengels (wortelstokken) van de plant en kan worden gebruikt voor een aantal pijngerelateerde aandoeningen, maar ook voor vermoeidheid, ademhalingsproblemen en andere gezondheidsproblemen. Onderzoekers hebben de gezondheidsvoordelen van kurkuma bestudeerd met uiteenlopende resultaten.
Ook bekend als
Deze veelvoorkomende specerij heeft verschillende namen, waaronder:
- Kurkuma wortel
- Indische saffraan
Verwar kurkuma niet met Javaanse kurkuma wortel (Curcuma zedoaria of Curcuma xanthorrhiz), want dat is een andere plant met andere effecten op onze gezondheid.
Gezondheidsvoordelen van kurkuma
Kurkuma bevat een chemische stof die curcumine wordt genoemd. Veel consumenten en alternatieve geneeskundigen geloven dat dit ingrediënt zou helpen bij het behandelen van ontstekingen en andere aandoeningen.
Onderzoekers hebben curcumine getest in een klinische omgeving om het effect ervan als een natuurlijke remedie voor de gezondheid te onderzoeken, maar de resultaten zijn wisselend. De auteurs van de studie merken op dat er meer onafhankelijke, striktere klinische studies nodig zijn.
Artritis
De meeste studies die de pijnverlichtende effecten van kurkuma testen hebben zich gericht op de behandeling van artrose en/of reumatoïde artritis.
In een overzicht van een onderzoek uit 2016, gepubliceerd in het Journal of Medicinal Food, werd vastgesteld dat er voldoende wetenschappelijk bewijs was voor het gebruik van kurkuma-extract (1000 mg/dag curcumine) bij de behandeling van artritis. Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27533649/
De onderzoekers wezen er echter wel op dat het totale aantal klinische onderzoeken dat in de analyse was opgenomen, alsmede de totale steekproefomvang en de methodologische kwaliteit van de onderzoeken niet volstonden om er definitieve conclusies aan te verbinden.
Een ander onderzoek dat in 2017 werd gepubliceerd, concludeerde dat het gebruik van kurkuma-extracten (doorgaans 1000 mg/dag curcumine) gedurende 8-12 weken voordelen biedt die vergelijkbaar zijn met het gebruik van ibuprofen en andere gangbare behandelingen bij mensen met artritis, met name artrose. Bron: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5664031/
In andere gepubliceerde rapporten worden echter vraagtekens gezet bij de integriteit van onderzoeken naar kurkuma en wordt gepleit voor meer gestandaardiseerde testmethoden. Onafhankelijke instanties zoals de National Institutes of Health beweren nog steeds dat claims die het gebruik van kurkuma om ontstekingen te verminderen, niet worden ondersteund door uitgebreide onderzoeken.
Premenstrueel syndroom (PMS)
Curcumine kan helpen de ernst van de symptomen die gepaard gaan met het premenstrueel syndroom (PMS) te verminderen, zo blijkt uit een studie die in 2015 is gepubliceerd in Complementary Therapies in Medicine. Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26051565/ Deze symptomen omvatten verschillende vormen van pijn, zoals rugpijn, hoofdpijn, gevoeligheid van borsten en buikpijn.
Voor het onderzoek werden 70 vrouwen met PMS in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg twee capsules curcumine per dag gedurende zeven dagen voor de menstruatie en gedurende drie dagen na de menstruatie voor drie opeenvolgende cycli, terwijl de andere groep een placebo kreeg voor dezelfde periode. Aan het einde van het onderzoek bleek dat bij de personen die kurkuma hadden gekregen, de symptomen van PMS duidelijk minder ernstig waren.
Gebitspijn
In een studie die in 2018 in het Journal of Oral Rehabilitation werd gepubliceerd, constateerden wetenschappers dat curcumine kan helpen de pijn te verlichten die gepaard gaat met het verwijderen van geïmpacteerde derde molaren (ook wel verstandskiezen genoemd). Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29908031/
Bij het onderzoek waren 90 deelnemers betrokken, die elk curcumine of mefenaminezuur (een niet-steroïde ontstekingsremmend middel) kregen na het ondergaan van een operatie. Toen de twee groepen werden vergeleken, bleek dat degenen die curcumine kregen beduidend minder pijn hadden dan degenen die met mefenaminezuur werden behandeld.
Peesontsteking
Curcumine is veelbelovend bij de behandeling van peesontsteking, een pijnlijke aandoening die wordt gekenmerkt door een ontsteking of irritatie van een pees, volgens een studie die in 2011 is gepubliceerd in het Journal of Biological Chemistry. Bron: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21669872/
Onderzoekers onderzochten de effecten van curcumine op menselijke peescellen. De resultaten toonden aan dat curcumine pijn kan voorkomen door de activering van bepaalde ontstekingsmoleculen te voorkomen.
Het onderzoek wordt echter beperkt door het feit dat het is uitgevoerd op menselijke cellen, niet op het menselijk lichaam. Meer onderzoek is nodig om dit voordeel te bevestigen.
Mensen gebruiken kurkuma ook voor een breed scala aan andere aandoeningen. Voor kurkuma is er beperkt bewijs om het gebruik ervan te ondersteunen voor:
- Hooikoorts
- Depressie
- Huidirritatie
- Hoog cholesterolgehalte
- Beschadiging van de huid door straling
- Maagzweren
Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar andere populaire toepassingen van kurkuma. Op dit moment is er nog niet genoeg bewijs voor het gebruik van kurkuma voor andere aandoeningen, waaronder:
- Ziekte van Alzheimer
- Colorectale kankers
- Diabetes
- Astma
- De ziekte van Crohn
- Gingivitis
- Psoriasis
- Stress
- Tuberculose
- Acne
- Kneuzingen
- Diarree
- Fibromyalgie
- Hoofdpijn
- Hepatitis
- Geelzucht
- Lever- en galblaasproblemen
- Ringworm
Mogelijke bijwerkingen
Hoewel kurkuma over het algemeen als veilig wordt beschouwd, is er enige bezorgdheid dat hoge doses kurkuma of het gebruik van kurkuma voor langer dan 12 maanden maag- en darmklachten kunnen veroorzaken, zoals misselijkheid, duizeligheid en diarree. Er is een melding van een persoon die zeer hoge hoeveelheden kurkuma heeft ingenomen (meer dan 1500 mg tweemaal daags) en daardoor een gevaarlijk abnormaal hartritme heeft gehad.
Bovendien kan het gebruik van kurkuma galblaasproblemen verergeren, de bloedstolling vertragen en/of leiden tot een gevaarlijk lage bloedsuikerspiegel bij mensen met diabetes.
Als u medicijnen gebruikt, vooral een die de bloedstolling vertraagt, spreek dan met uw zorgverlener voordat u kurkuma gaat gebruiken. Als u een chronische gezondheidstoestand hebt of als u van plan bent een operatie te ondergaan, is het ook belangrijk om met uw zorgverlener te praten voordat u kurkuma gebruikt.
Als u zwanger bent of borstvoeding geeft, spreek dan eerst met een medische specialist voordat u kurkuma gaat gebruiken.
Tot slot is het mogelijk om allergisch te zijn voor kruiden, waaronder kurkuma. De Amerikaanse Academie van Allergieën, Astma en Immunologie legt uit dat je milde symptomen kunt ervaren zoals huiduitslag, jeuk in de mond, of een hoest na inname van bepaalde specerijen. Sterkere reacties zijn zeldzaam, maar mogelijk. Bron: https://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/allergy-library/spice-allergy
Keuze, bereiding en bewaren
Kurkuma is op grote schaal beschikbaar in de vorm van kruiden en als voedingssupplement. Om de inname te verhogen zonder dat u een supplement hoeft te kopen, kunt u proberen om kerriepoeder toe te voegen aan uw roerbakgerechten, soepen en groenteschotels. U kunt het ook in theevorm consumeren.
Bewaar kurkuma (of een kruidenmix zoals curry) in een luchtdichte verpakking, uit de buurt van warmte en licht. Deskundigen adviseren niet om de specerijen in de koelkast te bewaren, omdat ze voor gebruik op kamertemperatuur moeten worden gebracht. Uw gedroogde specerijen zullen na verloop van tijd hun smaak verliezen, maar als u ze op een koele, donkere plaats bewaart, zouden ze twee tot drie jaar vers moeten blijven.
Wanneer u kurkuma koopt voor medicinaal gebruik of voor gezondheidsdoeleinden, vindt u het in capsule-, tablet- of extractvorm. Bij het kopen van kurkuma als supplement is het belangrijk om de etiketten goed te lezen. Veel supplementen bevatten meer dan één ingrediënt. Deze toegevoegde ingrediënten kunnen al dan niet op het etiket vermeld staan. Zo wordt kurkuma vaak gecombineerd met zwarte peper om te helpen bij de opname.
Veelgestelde vragen over kurkuma
Biedt het gebruik van kurkuma als specerij dezelfde voordelen als het gebruik als supplement?
Als je kurkuma gebruikt om te koken, is het onwaarschijnlijk dat je het zal consumeren in de hoeveelheden die door onderzoekers zijn bestudeerd. Veel studies die de gezondheidsvoordelen van kurkuma onderzoeken, hebben een extract gebruikt dat veel krachtiger is.
Volgens sommige rapporten bevat verse of gemalen kurkuma ongeveer 200 milligram curcumine per theelepel. Veel studies die onderzoek doen naar curcumine gebruiken 500 tot 1.000 milligram curcumine per dag. Bron: https://link.springer.com/article/10.1208/s12248-012-9432-8
Hoeveel curcumine zit er in kerriepoeder?
Kerrie is een kruidenmelange en er zijn verschillende varianten. De ene melange kan een andere hoeveelheid kurkuma bevatten dan de andere. De hoeveelheid curcumine in kerrie is waarschijnlijk minimaal. Een studie die de curcumineconcentratie van kerrie-kruidenmengsels onderzocht, toonde aan dat deze substantieel varieerde, maar dat de gehaltes relatief laag waren in vergelijking met kurkumapoeders die als supplementen worden verkocht. Bron: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/s15327914nc5502_2
