Ga naar de inhoud

Belangrijke vroege waarschuwingssignalen van een slikstoornis

Moeite met slikken

Af en toe moeite hebben met slikken of hoesten tijdens het eten is meestal geen reden tot zorg. Toch is er een dunne grens tussen een onschuldige misstap en een ernstiger probleem.

Een enkele keer verslikken is normaal, vooral als je praat of lacht tijdens het eten of drinken, of als je haast hebt en te grote happen doorslikt. Maar wanneer slikproblemen met regelmaat voorkomen of een patroon vertonen, kan dit een teken zijn van een onderliggend probleem, aldus Deborah Ross, spraak-taalpatholoog en CEO van San Diego Speech Therapy. Het kan wijzen op schade of verzwakking van de spieren of zenuwen die betrokken zijn bij het slikproces.

Wanneer slikproblemen (ook bekend als dysfagie) onbehandeld blijven, kunnen ze leiden tot verstikking, ondervoeding, uitdroging en terugkerende longinfecties. Er is ook een verhoogd risico op aspiratiepneumonie, een infectie die ontstaat wanneer voedsel of vloeistof in de luchtwegen terechtkomt.

Wat zijn veelvoorkomende oorzaken van slikproblemen?

Slikstoornissen komen voor bij ongeveer 1 op de 7 zelfstandig wonende volwassenen van 60 jaar en ouder. Volgens Ross worden deze problemen vaak over het hoofd gezien of niet herkend. Veel mensen kennen de signalen niet of weten niet hoe ze ermee om moeten gaan.

Moeite met slikken wordt vaak gezien bij mensen met progressieve neurologische aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson, dementie, een beroerte of hoofd- en halskanker. Ook letsels aan het hoofd, de nek of borstkas kunnen het slikvermogen beïnvloeden.

Volgens spraak-taalpatholoog Eileen Domalaog van Salinas Valley Speech Pathology kunnen sommige mensen naarmate ze ouder worden geleidelijk spierkracht verliezen, inclusief de spieren die nodig zijn om te slikken.

Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen slikken moeilijker maken door een droge mond of een verminderde spiercontrole, aldus Ross. “We zien ook steeds vaker slikproblemen die gerelateerd zijn aan stress en angst,” voegde ze toe.

Soms ligt de oorzaak niet bij de slikspieren, maar bij de tanden. Slecht passende gebitsprothesen, losse tanden of ontbrekende tanden kunnen ervoor zorgen dat voedsel niet goed wordt gekauwd, wat het slikproces bemoeilijkt.

Hoe herken je slikproblemen?

Slikproblemen kunnen zich op verschillende manieren uiten, zoals hoesten tijdens het eten of drinken, een gevoel dat voedsel in de keel blijft steken, meer moeite moeten doen om door te slikken, meerdere keren moeten slikken om voedsel weg te krijgen, een borrelende stem na het drinken (door vloeistof die in de keel blijft hangen) of het gevoel dat er iets vastzit in de borstkas.

Bij mensen die door een medische aandoening, zoals gevorderde dementie, hun slikproblemen niet kunnen verwoorden, raadt Ross aan om op de volgende signalen te letten: minder interesse in eten, langer de tijd nemen om een maaltijd te voltooien, gewichtsverlies en frequente luchtweginfecties.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Als je vaker of regelmatig moeite hebt met slikken of een patroon opmerkt, benadrukken beide spraakpathologen dat het belangrijk is om dit met je huisarts te bespreken.

“Een slikonderzoek wordt sterk aanbevolen,” zegt Domalaog. “Als er een probleem is, is het goed om dat te weten. En als het pas net begint, is het cruciaal om er vroeg bij te zijn. Vroege interventie is de beste aanpak.”

Ross voegt daaraan toe: “De beste eerste stap is contact opnemen met je arts, omdat je een doorverwijzing nodig hebt om de kosten voor een slikonderzoek via je verzekering vergoed te krijgen.”

Spraakpathologen zijn de specialisten die uitgebreide slikonderzoeken uitvoeren om de spieren en zenuwen te beoordelen. Op basis van hun bevindingen stellen ze een behandelplan op.

Een patroon kan bijvoorbeeld zijn dat je moeite hebt met specifieke voedingsmiddelen of dranken. Het is ook belangrijk om je arts op de hoogte te stellen als je slikproblemen ervaart na een nieuwe medische diagnose.

Hoe wordt dysfagie behandeld?

Ben je bang dat je na een slikdiagnose de rest van je leven op dikvloeibare drankjes en fijngemalen voedsel moet overgaan? Geen zorgen. “In de moderne praktijk zoeken we naar alle andere mogelijke oplossingen voordat we voedings- en drankaanpassingen doorvoeren,” zegt Ross. Het doel van de behandeling is het herstel van het slikvermogen. Vaak worden speciale oefeningen ingezet om de spieren te trainen.

Voor de meeste mensen zijn aanpassingen in voedsel- en dranktextuur slechts tijdelijk. Dit helpt om een overgangsperiode te overbruggen terwijl je werkt aan een zo normaal mogelijk eetpatroon.

Om effectief te zijn, moeten slikrevalidatie-oefeningen onder toezicht van een spraakpatholoog worden uitgevoerd, benadrukt Domalaog. “Deze oefeningen moeten met de juiste intensiteit en frequentie worden gedaan,” zegt ze. “Vaak gaan ze verder dan wat de patiënt denkt aan te kunnen.”

Door tijdig actie te ondernemen en een specialist te raadplegen, kun je je slikfunctie verbeteren en complicaties voorkomen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *