Een ‘hernia’ is eigenlijk een verzamelterm voor maar liefst twintig verschillende aandoeningen. In alle gevallen verwijst het naar een uitstulping van weefsel of organen buiten hun gebruikelijke holte in het lichaam. Daarom worden ook een navelbreuk, middenrifbreuk en liesbreuk tot de hernia-categorie gerekend. Eén van de meest voorkomende vormen is een nekhernia, ook wel bekend als cervicaal radiculair syndroom. In dit artikel duiken we dieper in deze aandoening.
Wat is een nekhernia?
De halswervelkolom bestaat uit zeven wervels, die worden gescheiden door elastische tussenwervelschijven. Net als bij een hernia in de onderrug, ontstaat een nekhernia door een uitstulping van een van deze schijven. Dit gebeurt meestal tussen de zesde en zevende wervel. Als deze uitstulping op een zenuw gaat drukken, kan dat leiden tot pijn in de armen, nek en schouders.
Wat zijn de oorzaken van een nekhernia?
In de meeste gevallen ontstaat een nekhernia door een onjuiste houding. De ‘schildpadhouding’, waarin het hoofd naar voren en de schouders naar voren zijn gebogen, is hierbij een grote veroorzaker. Langdurig een verkeerde houding aannemen kan ervoor zorgen dat de nekwervels scheef komen te staan, met als gevolg een mogelijke uitstulping.
Daarnaast kan een gebrek aan belasting van de nek ook leiden tot een nekhernia. Wanneer de spieren verzwakt zijn, biedt de halswervelkolom niet voldoende ondersteuning om goed in positie te blijven. Veroudering speelt ook een rol; door uitdroging van de tussenwervelschijven kunnen scheefstand en de kans op uitstulpingen toenemen. Tot slot kan roken het slijtageproces van tussenwervelschijven versnellen.
Nekhernia acuut
Een acute nekhernia kan ontstaan tijdens een verkeerongeval of een sportongeluk. Heeft u een aanrijding gehad, een rare val op uw hoofd gemaakt, een verkeerde duik in het zwembad of een zwaar voorwerp tegen uw hoofd gekregen? Dan kan de pijn in uw nek worden veroorzaakt door een acute nekhernia. Het advies is om dan direct naar de huisarts te gaan.
Wat zijn de symptomen van een nekhernia?
De symptomen van een nekhernia zijn anders dan die van een rughernia. De zenuwwortels in de rug vertakken zich naar de benen, zodat daar de klachten ontstaan. De zenuwwortels in de nek lopen echter naar de schouders, armen en handen. De pijn wordt dan ook daar gevoeld. Het gaat om een uitstralende pijn naar de beide armen en pijn in het gebied van de nek en de schouders. Ook is het mogelijk dat er krachtverlies, gevoelloosheid of een tintelend gevoel in de armen optreedt. Bij een ernstige nekhernia kunnen zelfs verlammingsverschijnselen ontstaan.
Kan een nekhernia hoofdpijn veroorzaken?
Een hernia in de nek kan inderdaad hoofdpijn of migraine veroorzaken. Dit is meestal het gevolg door een zenuw die beklemd is geraakt als gevolg van deze aandoening. Dit kan leiden tot aanhoudende hoofdpijn.
Kan nekhernia duizeligheid veroorzaken?
De nek geeft ook informatie door aan het evenwichtsstelsel. Bij een nekhernia kunnen onzuivere signalen naar de grote hersenen worden overgeseind. Dit kan een duizelig gevoel geven.
Hoe wordt de diagnose nekhernia gesteld?
Bij aanhoudende pijn in de armen (en eventueel ook de nek) maakt u een afspraak met de huisarts. Indien hij het vermoeden heeft dat het om een nekhernia gaat, zal hij u doorverwijzen naar de neuroloog. Die zal door middel van verder lichamelijk onderzoek moeten vaststellen of de pijn in de armen – en de eventuele uitvalsverschijnselen – inderdaad door een uitstulping van de tussenwervelschijf in de nek worden veroorzaakt.
Nekhernia test
Als de huisarts een nekhernia vermoedt, kan de test van Spurling worden uitgevoerd. Aan de hand van bepaalde bewegingen met de nek wordt gekeken of de klachten toenemen. Deze test levert echter geen definitief bewijs van een nekhernia op. Daarom zal er een MRI-scan gemaakt worden. In vrijwel alle gevallen kan aan de hand daarvan een diagnose gesteld worden.
Hoe wordt een nekhernia behandeld?
Bij een nekhernia hoeft niet altijd tot een operatie overgegaan te worden. In ongeveer 85% van de gevallen gaan de klachten vanzelf weer over. Eventueel ondersteund door fysiotherapie, gedoseerde rust en pijnstillers. Daarom wordt er pas na acht weken geopereerd. Deze ingreep wordt verricht door een neurochirurg. Er wordt een absolute operatie-indicatie afgegeven als er sprake is van ernstige en snel optredende uitvalsverschijnselen. Dit komt echter nauwelijks voor. Bij een relatieve operatie-indicatie geeft de patiënt zelf aan dat de aanhoudende pijn niet meer te dragen is en dat hij daardoor niet goed meer kan functioneren.
Operatie nekhernia
Bij een nekhernia kan geopereerd worden van de achterzijde via de nek of aan de voorzijde via de hals. Beide ingrepen vinden onder algehele narcose plaats. Bij een operatie via de nek worden de bogen op de wervels geheel of gedeeltelijk verwijderd en verdikt bindweefsel en botwoekering wordt weggesneden. Daardoor komen de zenuwwortels weer vrij te liggen, zodat de klachten verdwijnen. Bij een operatie via de hals wordt de aangetaste tussenwervelschijf in zijn geheel verwijderd. Uiteraard mét de knobbel die aanleiding geeft tot beknelling van de zenuwen. Meestal kan de operatie dan afgerond worden. Soms zal het ook nodig zijn om de halswervelkolom vast te zetten (arthrodese) door het plaatsen van een metalen of kunststof ‘kooitje’ tussen de aanliggende wervels. Ook is het mogelijk om een kunstschijf te plaatsen op de plek van de verwijderde tussenwervelschijf.
Halskraag meest effectief bij nekhernia
Het dragen van een halskraag is de meest effectieve behandeling bij een recent opgelopen nekhernia. Dat blijkt uit een onderzoek van het Academisch Medisch Centrum (AMC) Amsterdam. Onderzoekers bekeken het effect van drie niet-operatieve behandelmethodes bij mensen met een recent ontstane nekhernia. Tweehonderd patiënten werden onderverdeeld in drie groepen. De eerste groep kreeg een half-harde halskraag en moest drie tot zes weken zoveel mogelijk rust nemen. De tweede groep kreeg onder begeleiding van een fysiotherapeut een oefenprogramma mee naar huis, die de patiënten dagelijks moesten doen.
De derde groep kreeg de opdracht om zoveel mogelijk door te gaan met de dagelijkse activiteiten. Bij de eerste twee methodes namen de pijnklachten sneller af dan bij de derde methode. Veruit het beste resultaat werd behaald in de groep die een halskraag had gedragen. Na zes maanden waren er geen verschillen meer tussen de 200 patiënten. De deelnemers hadden geen of nauwelijks pijn meer.
Nekhernia kussen
Een hoofdondersteuningskussen helpt om beter te slapen met een nekhernia. Deze zijn drukverlagend. Daardoor nemen de nek en rug ’s nachts een ontspannen houding aan. Dit geeft minder klachten.
Oefeningen die verlichting kunnen brengen bij een nekhernia
Bij een nekhernia is het belangrijk om toch voldoende in beweging te blijven. Anders wordt de nek stijf en zullen de spieren verzwakken. Daardoor zullen de klachten toenemen, dus ook de pijn. Samen met een fysiotherapeut doet u oefeningen om de beweeglijkheid van de nek en de spierkracht te verbeteren.
Hier volgen wat eenvoudige oefeningen die u zelf thuis kunt doen, maar ga niet verder dan de pijngrens.
Oefening 1
U zit rechtop in een stoel. Draai nu uw hoofd heel voorzichtig naar de rechterschouder. Houd deze positie vijf seconden vast. Herhaal de oefening met uw andere schouder.
Oefening 2
U zit rechtop in een stoel. Kantel uw hoofd naar voren richting uw borst. Houd deze positie vijf seconden vast. Hef uw hoofd weer langzaam omhoog.
Oefening 3:
U zit rechtop in een stoel. Adem uit en beweeg uw hoofd naar het plafond. Houd deze positie vijf seconden vast. Beweeg uw hoofd langzaam weer terug.
Oefening 4
U zit rechtop in een stoel. Haal diep adem. Adem uit en draai uw hoofd eerst naar links en dan naar rechts.
Veelgestelde vragen over een nek hernia
Wat is een nekhernia nu precies?
Dit is een uitstulping op één van tussenwervelschijven in uw nek. Als deze knobbel op een zenuw gaat drukken, kan er pijn ontstaan in armen, nek en schouders. Een nekhernia ontstaat in de meeste gevallen tussen de zesde en zevende nekwervel.
Hoe ontstaat een nekhernia?
De grootste oorzaak is de ‘schildpadhouding’: het hoofd naar voren en de schouders naar achteren. Als deze verkeerde houding langdurig wordt aangenomen, gaan de nekwervels scheef staan. Een acute hernia is meestal het gevolg van een auto-ongeluk of een sportongeval.
Hoe voelt een nekhernia nu precies aan?
Uitstralende pijn naar de nek, schouders en armen. Dit kan gepaard gaan met krachtverlies, tintelingen of gevoelloosheid in de armen. In ernstige gevallen kunnen verlammingsverschijnselen optreden.
Hoe kom ik van een nekhernia af?
De arts zal de nekhernia eerst proberen te bestrijden met fysiotherapie, rust en pijnstillers. In de meeste gevallen verdwijnen de klachten weer vanzelf. Zijn de klachten na acht weken nog aanwezig? Dan zal de arts een operatie overwegen.
