In 2023 leden maar liefst 240.000 Nederlanders aan reumatoïde artritis. Deze aandoening wordt gekenmerkt door intense ontstekingen in de gewrichten. Het is een auto-immuunziekte, waarbij het afweersysteem de gezonde cellen in het lichaam aanvalt.
Dit leidt tot ontstekingen zonder dat er een schadelijk virus of bacterie betrokken is (een zogenaamde ‘steriele’ ontsteking). Bij reumatoïde artritis richten de afweercellen zich op de synovia, de slijmvliezen die de binnenkant van de gewrichten bedekken.
Dit resulteert in chronische ontstekingen, die uiteindelijk ook het kraakbeen, de gewrichten, pezen en spieren kunnen aantasten. Wat precies de oorzaak van reumatoïde artritis is, blijft volledig
Wat zijn de symptomen van reumatoïde artritis?
De meest voorkomende klachten zijn pijn, zwelling en (ochtend)stijfheid in de gewrichten. Deze symptomen zijn het gevolg van een verdikking van het gewrichtsslijmvlies, veroorzaakt door een significante toename van cellen als gevolg van ontsteking. Deze ontsteking leidt tot een ongebruikelijk hoge celdeling in het slijmvlies (hyperplasie).
Door de verdikking van de slijmvliezen wordt de doorlaatbaarheid voor vocht uit de bloedvaten verminderd. Dit kan leiden tot een overmatige hoeveelheid gewrichtsvloeistof en een verstoorde hydrostatische druk binnen het gewricht. Dit kunnen op hun beurt nieuwe ontstekingen teweegbrengen en de pijn verergeren.
Op langere termijn kunnen er ook zogenaamde ‘reumaknobbels’ ontstaan, die vooral op de handen en ellebogen verschijnen. Daarnaast ondervinden veel mensen met reumatoïde artritis ook pijn rond de achillespees.
Wat zijn de effecten van reumatoïde artritis?
Dit betreft een chronische aandoening. Dat houdt in dat de symptomen na verloop van tijd verergeren. Er kan blijvende schade aan de gewrichten ontstaan als reumatoïde artritis niet op tijd en effectief wordt aangepakt.
Bij 75 procent van de patiënten zijn al binnen enkele jaren gewrichtsschade zichtbaar op röntgenfoto’s. Het is daarom cruciaal om de symptomen van reumatoïde artritis vroegtijdig te herkennen, zodat er zo snel mogelijk met de behandeling kan worden begonnen.
Behandeling van reumatoïde artritis
Deze hardnekkige gewrichtsaandoening kan helaas niet volledig worden genezen, maar er zijn manieren om de symptomen te verlichten. De focus van de behandeling ligt op het onder controle krijgen van het immuunsysteem, zodat ontstekingen tot stilstand komen. Dit helpt om verdere schade aan de gewrichten te voorkomen. Het is daarbij cruciaal dat de afweer tegen infecties intact blijft.
Medicijnen voor reumatoïde artritis
De behandeling richt zich op het afremmen van het immuunsysteem zodat de gewrichtsontstekingen tot stilstand komen. Het is echter cruciaal dat de afweer tegen ziekteverwekkers intact blijft. Vaak schrijft de arts ontstekingsremmende pijnstillers voor, bekend als NSAID’s (Niet-Steroïde Anti-Inflammatoire Drugs).
Corticosteroïden worden ingezet als krachtige ontstekingsremmers, vooral tijdens heftige aanvallen. DMARD’s (Disease Modifying Anti-Rheumatic Drugs) hebben een langzamere werking als ontstekingsremmers. Sinds een decennium zijn ook TNF-α blokkers beschikbaar gekomen. Tumor Necrose Factor-alpha (TNF-α) is een eiwit dat door immuuncellen wordt geproduceerd bij ontstekingen, en dergelijke eiwitten worden vaak ontstekingsfactoren genoemd.
In de gewrichtsvloeistof van patiënten met reumatoïde artritis is er een verhoogd niveau van TNF-α. Deze ontstekingsfactor kan worden geïnactiveerd door specifieke stoffen in TNF-α blokkers, waardoor de ontstekingen in de gewrichten tot stilstand komen.
Een natuurlijk alternatief voor een TNF-α blokker is Curcumine: deze stof is bijzonder effectief in het verminderen van ontstekingen doordat het TNF-α krachtig kan remmen.
Reumatoïde Artritis en Anemie
Reumatoïde artritis gaat vaak hand in hand met anemie. Patiënten kunnen zich uitgeput voelen zonder duidelijke reden. Deze onbedwingbare vermoeidheid verdwijnt niet, zelfs niet na een paar uur rusten of een goede nachtrust. Dit kan een aanzienlijke invloed hebben op uw dagelijks leven wanneer u deze chronische gewrichtsaandoening ervaart.
Vermoeidheid kan voortkomen uit tekorten aan essentiële voedingsstoffen zoals ijzer, vitamine B12 en foliumzuur. De belangrijkste oorzaak lijkt echter ‘Anemia of Chronic Disease’ (ACD) te zijn. Patiënten met reumatoïde artritis zijn bijzonder vatbaar voor de ontwikkeling van dit chronische vermoeidheidssyndroom.
Reumatoïde artritis en voeding
Onlangs hebben Indiase artsen een intrigerende lijst gepubliceerd van voedingsmiddelen die de symptomen van reumatoïde artritis kunnen verlichten. Bovenaan deze lijst prijkten bosbessen, gedroogde pruimen, granaatappels, gember, olijfolie, curcumine en groene thee.
Deze natuurlijke voedingsmiddelen helpen de hoeveelheid cytokines te reduceren die ontstekingsprocessen aansteken. Volgens deze artsen is het cruciaal om reguliere behandelingen te complementeren met voeding, omdat dit geen bijwerkingen heeft en bovendien relatief betaalbaar en toegankelijk is. Daarnaast wordt aangeraden om de vleesconsumptie te verminderen en alcohol te vermijden.
Het is algemeen bekend dat het eten van vette zeevis – zoals haring, zalm en makreel – verlichting kan bieden bij de symptomen van reumatoïde artritis. Deze vissoorten zijn rijk aan ontstekingsremmende Omega 3-vetzuren. Een andere belangrijke bron van deze heilzame vetten is de Nieuw-Zeelandse Groenlipmossel. Dit weekdier bevat een breed spectrum aan Omega 3-vetzuren, waaronder enkele zeldzame varianten.
