Syndroom van Tietze Vrouwen: Symptomen & Behandeling | 2025 Gids

110

Het syndroom van Tietze is een relatief onbekende reumatische aandoening die wordt gekenmerkt door een chronische ontsteking van het kraakbeen in de thorax. Hoewel niet levensbedreigend, veroorzaakt het syndroom aanzienlijke pijn die de levenskwaliteit kan beïnvloeden. De symptomen kunnen worden verward met die van een hartinfarct, wat extra stress kan veroorzaken bij vrouwelijke patiënten. Het syndroom kan zich zowel geleidelijk als plotseling manifesteren en treft vrouwen en mannen in gelijke mate, hoewel sommige symptomen zich bij vrouwen anders kunnen manifesteren.

Wat is het syndroom van Tietze bij vrouwen?

De borstkas is opgebouwd uit ribben die via kraakbeenstructuren aan het borstbeen zijn verbonden. Dit buigzame kraakbeen zorgt ervoor dat de borstkas flexibel kan bewegen bij de ademhaling. Dus opzwellen bij het inademen en weer inkrimpen bij het uitademen.

Bij de ziekte van Tietze raakt dit kraakbeen ontstoken. Daardoor zwelt het onder het borstbeen op. Dit veroorzaakt een vervelende pijn. De pijn neemt toe tijdens het hoesten, niezen, bewegen en zuchten. Bij vrouwen treedt de pijn meestal aan één kant van de borstkas op. Ook kan er een rode en pijnlijke plek op de borst ontstaan.

Bij vrouwen kan het syndroom van Tietze soms verward worden met andere borstklachten, zoals mastopathie of pijn door hormonale schommelingen. Dit maakt een juiste diagnose extra belangrijk.

Wat is het verschil tussen het syndroom van Tietze en costochondritis bij vrouwen?

Beide aandoeningen worden nog wel eens met elkaar verward. Er is ook weinig verschil tussen het syndroom van Tietze en costochondritis. Ook de symptomen lijken sterk op elkaar. Bij de ziekte van Tietze is alleen het kraakbeen tussen de voorste ribben en het borstbeen ontstoken.

Daarnaast is er meestal sprake van een zwelling onderaan het borstbeen. Als het kraakbeen van de achterste ribben is ontstoken, dan wordt gesproken over costochondritis. Bij deze aandoening treedt geen zwelling op. Costochondritis komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen.

Een belangrijke diagnostische factor is dat bij het syndroom van Tietze de zwelling meestal zichtbaar en voelbaar is, terwijl dit bij costochondritis niet het geval is. Daarnaast komt het Tietze-syndroom vaker voor bij jongere patiënten (onder de 40 jaar), terwijl costochondritis frequenter wordt gezien bij oudere patiënten.

Wat is de oorzaak van het syndroom van Tietze bij vrouwen?

De oorzaak van de ziekte van Tietze is nog niet volledig achterhaald. Er zijn wel sterke aanwijzingen dat er factoren zijn die een rol spelen bij het ontstaan van de chronische ontstekingen en zwellingen van het kraakbeen in de borstkas. Het kan ontstaan door:

• Overbelasting van de borstkas door het tillen en dragen van zware voorwerpen
• Langdurig hoesten
• Stress
• In een voorovergebogen houding werken
• Een ongeluk met grote inwerkende kracht op de borstkas
• Infecties aan de luchtwegen
• Zwangerschap (bij vrouwen)
• Reumatoïde artritis

Bij vrouwen kunnen hormonale veranderingen, zoals tijdens de menstruatie, zwangerschap of menopauze, de klachten soms verergeren. Deze aandoening is niet erfelijk. Maar als iemand in uw familie een reumatische ziekte heeft, dan is er meer risico dat u het syndroom van Tietze kunt krijgen.

Symptomen van Tietze bij vrouwelijke patiënten

De belangrijkste klacht bij het syndroom van Tietze is pijn aan het borstbeen. Deze kan in hevigheid toenemen bij het diep inademen, zuchten, niezen of hoesten. Bij vrouwen kan de pijn uitstralen naar de rug, nek, schouder en arm.

Daarnaast kan er een benauwd en beklemmend gevoel in de borststreek en hartkloppingen ontstaan. De indruk kan dan gewekt worden dat er sprake is van hartklachten. Dit kan zo’n gevoel van angst oproepen, dat er soms hyperventilatie kan ontstaan. Door de ontstekingen kan de huid rood kleuren.

Bij sommige vrouwelijke patiënten kan de functie van de slokdarm, maag, darmen en longen verstoord raken. Het is belangrijk om met ernstige pijn op de borst altijd snel naar de huisarts te gaan. Er kan ook iets anders aan de hand zijn, zoals angina pectoris, longembolie of maagzweer of toch een hartinfarct.

De intensiteit van de symptomen kan variëren van mild tot ernstig en kan worden beïnvloed door weersomstandigheden, zoals vochtig of koud weer. Veel vrouwen rapporteren een verergering van klachten tijdens stressvolle periodes of tijdens hormonale schommelingen.

Diagnose van Tietze bij vrouwen

De ziekte van Tietze kan niet aangetoond worden aan de hand van röntgenfoto’s of een bloedonderzoek. De zwelling van het kraakbeen in de borstkas is niet te zien op röntgenfoto’s. Ook laat de ziekte geen sporen na in het bloed. Uw arts zal daarom af moeten gaan op uw verhaal.

Dus met welke lichamelijke klachten u precies te maken heeft. Meestal wordt u dan doorverwezen naar het ziekenhuis voor een aantal onderzoeken. Deze hebben als doel om andere aandoeningen – zoals angina pectoris, maagzweer, alvleesklierontsteking, longembolie en een hartaandoening – uit te kunnen sluiten.

Bij vrouwen is het extra belangrijk om hartklachten uit te sluiten, aangezien symptomen van een hartaanval bij vrouwen soms atypisch kunnen zijn en kunnen lijken op die van het syndroom van Tietze.

Hoe wordt de ziekte van Tietze bij vrouwen behandeld?

Er is nog geen definitieve behandeling voor de ziekte van Tietze. De arts zal zich dus vooral richten op het bestrijden van de pijn. In de meeste gevallen zal hij een ontstekingsremmende pijnstiller (NSAID) voorschrijven. Bij vervelende bijwerkingen kan eventueel als alternatief vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes blad uitgeprobeerd worden.

Deze natuurlijke ontstekingsremmers zijn actief in het gebied rond de gewrichten. Ook kan de arts een corticosteroïd injectie geven op de pijnlijke plek of besluiten tot een blokkade van de zenuwen die tussen de ribben zitten. Tevens kan er doorverwezen worden naar houding- of oefentherapeut, zoals fysiotherapie, Cesar of Mensendieck. De klachten verdwijnen vaak na verloop van tijd. Bij sommige vrouwelijke patiënten kan de ziekte van Tietze echter chronische vormen aannemen.

Naast medicamenteuze behandeling kunnen ook alternatieve therapieën zoals warmtetherapie of koude compressen verlichting bieden. Sommige vrouwen hebben baat bij acupunctuur of therapeutische massage, hoewel hier nog geen uitgebreid wetenschappelijk bewijs voor bestaat. Het is belangrijk om te onthouden dat wat voor de ene patiënt werkt, niet noodzakelijk effectief is voor de andere.

Voor vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, is het belangrijk om te overleggen met een arts over welke pijnstillers en behandelingen veilig zijn te gebruiken.

Wat kunnen vrouwen zelf doen bij het Syndroom van Tietze?

Bij het syndroom van Tietze en costochondritis is het belangrijk om te blijven bewegen. Zo voorkomt u dat de gewrichten in de borstkas stijver worden en u het steeds benauwder krijgt. Leer een goede lichaamshouding aan, zodat u minder moeite met ademen heeft.

Bovendien hoeven de ribben zich dan minder uit te zetten bij het inademen, zodat u minder pijn heeft. Zorg voor een goede lichaamsconditie. Hoe fitter u bent, hoe minder klachten u heeft. Bij het bewegen, houdingverbetering en ademhaling kunt u hulp krijgen van een fysiotherapeut of oefentherapeut Mensendieck of Cesar.

Voor vrouwen is het soms nodig om aanpassingen te maken bij het dragen van een bh, aangezien de druk hiervan de klachten kan verergeren. Kies voor zachte, niet-knellende modellen zonder beugels of overweeg tijdelijk geen bh te dragen als dit comfortabeler is.

Oefeningen voor vrouwen met het syndroom van Tietze

Bij het syndroom van Tietze is het belangrijk om veel te blijven bewegen. Zo beperkt u de gevolgen van deze aandoening. Naast het nemen van voldoende lichaamsbeweging, kunnen vrouwen dagelijks deze oefeningen doen.

1. Ademhalingsoefeningen voor vrouwen

Diepe buikademhaling:

1. Ga comfortabel zitten of liggen op een vlakke ondergrond.
2. Plaats één hand op je buik, net onder je ribbenkast, en de andere hand op je borst.
3. Adem langzaam en diep in door je neus. Voel hoe je buik uitzet onder je hand (je hand gaat omhoog).
4. Houd de adem 1-2 seconden vast.
5. Adem langzaam uit door je mond, alsof je door een rietje blaast. Voel hoe je buik weer inzakt.
6. Focus op ontspanning van je borstkas tijdens het uitademen.
7. Herhaal deze oefening 5-10 keer, 2-3 keer per dag.
8. Belangrijk: Als je duizelig wordt, pauzeer dan en adem normaal.

Ribbenkast-uitrekking:

1. Ga rechtop zitten op een stoel of sta met je voeten op heupbreedte.
2. Plaats je handen aan weerszijden van je ribbenkast, met je vingers licht gespreid.
3. Adem rustig in door je neus en voel hoe je ribbenkast uitzet tegen je handen.
4. Ondersteun de uitrekking door je handen licht naar buiten te drukken.
5. Houd deze positie 3-5 seconden vast terwijl je de adem vasthoudt.
6. Adem langzaam uit door je mond en voel hoe je ribbenkast weer inkrimpt.
7. Herhaal deze oefening 5 keer, met korte pauzes tussen elke herhaling.
8. Voer deze oefening 2 keer per dag uit om je ademhalingscapaciteit te verbeteren.

2. Schouder- en borstspieroefeningen voor vrouwen

Schouderrol:

1. Ga rechtop zitten of staan met je armen ontspannen langs je lichaam.
2. Trek je schouders bewust naar voren, dan omhoog naar je oren, dan naar achteren en tenslotte naar beneden in een soepele, cirkelvormige beweging.
3. Houd je hoofd rechtop en ontspannen tijdens de hele oefening.
4. Maak 10 volledige cirkels achterwaarts.
5. Verander vervolgens van richting: omhoog, naar voren, naar beneden en naar achteren.
6. Maak 10 volledige cirkels voorwaarts.
7. Voer de bewegingen langzaam en bewust uit, niet gehaast.
8. Doe deze oefening 2-3 keer per dag om spanning in de schoudergordel te verlichten.

Borststretch tegen een muur:

1. Ga ongeveer een armlengte van een muur staan.
2. Plaats je rechterhand (of linkerhand als je met die kant wilt beginnen) plat tegen de muur op schouderhoogte.
3. Zorg ervoor dat je arm gestrekt is, met je elleboog licht gebogen om gewrichtsstress te voorkomen.
4. Draai je bovenlichaam langzaam weg van de muur, terwijl je hand op dezelfde plaats blijft.
5. Je zou nu een aangename rek moeten voelen in je borstspier (pectoralis).
6. Ga net zover tot je een duidelijke stretch voelt, maar stop voordat het pijnlijk wordt.
7. Houd deze positie 15-30 seconden vast, terwijl je normaal doorademt.
8. Keer terug naar de startpositie en wissel van arm.
9. Herhaal 2-3 keer aan elke kant.
10. Deze oefening is vooral effectief na langdurig zitten of voorovergebogen werken.

3. Mobiliteitsoefeningen voor de bovenrug

Cat-Cow stretch (kat-koe rek):

1. Begin op handen en knieën in een viervoetershouding.
2. Plaats je handen recht onder je schouders en je knieën recht onder je heupen.
3. Zorg voor een neutrale ruggengraat (niet doorgebogen of bol).
4. Begin met de ‘kat’-houding: adem uit terwijl je je rug naar het plafond bolt.
5. Trek je navel naar je wervelkolom, trek je kin naar je borst en ontspan je nek.
6. Ga dan over naar de ‘koe’-houding: adem in terwijl je je buik naar de vloer laat zakken.
7. Til je borstbeen en zitbeen op, kijk voorzichtig omhoog zonder je nek te forceren.
8. Wissel 10 keer langzaam tussen deze twee posities, synchroon met je ademhaling.
9. Focus op het bewegen van je hele wervelkolom, segment voor segment.
10. Voer deze oefening dagelijks uit, bij voorkeur ’s ochtends om stijfheid te verminderen.

Muur engelen:

1. Ga met je rug, hoofd, schouders, billen en hielen tegen een vlakke muur staan.
2. Je voeten staan ongeveer 10-15 cm van de muur af.
3. Breng je armen omhoog in een “W”-vorm, met je ellebogen gebogen op schouderhoogte en je handpalmen naar voren gericht.
4. Zorg ervoor dat je onderrug licht contact houdt met de muur (er mag een natuurlijke kromming zijn).
5. Schuif langzaam je armen omhoog langs de muur, terwijl je probeert zoveel mogelijk contact te houden met je armen, ellebogen en handen tegen de muur.
6. Strek je armen helemaal uit boven je hoofd, alsof je een engel in de sneeuw maakt.
7. Breng je armen vervolgens langzaam weer naar beneden tot de startpositie.
8. Herhaal deze beweging 10 keer, rustig en gecontroleerd.
9. Als je merkt dat je armen of ellebogen de muur niet kunnen raken, is dat een teken van beperkte mobiliteit – werk geleidelijk naar verbetering.
10. Doe deze oefening dagelijks om je houding te verbeteren en borstkasmobiliteit te bevorderen.

4. Rekken van de borstspieren en tussenribspieren

Zijwaartse stretch:

1. Ga rechtop staan met je voeten op heupbreedte en je knieën licht gebogen.
2. Strek je rechterarm recht omhoog, naast je oor.
3. Houd je linkerarm ontspannen langs je lichaam of plaats je linkerhand op je heup voor meer stabiliteit.
4. Buig langzaam naar links, alsof je over een denkbeeldige bal heen reikt.
5. Creëer een lange, doorlopende curve van je heup tot je vingertoppen.
6. Voel hoe de rechterkant van je ribbenkast, tussenribspieren en zijkant wordt opgerekt.
7. Adem diep in en uit tijdens de stretch, probeer bij elke uitademing iets verder te reiken.
8. Houd 15 seconden vast zonder te veren of te forceren.
9. Keer langzaam terug naar het midden en herhaal aan de andere kant.
10. Doe deze oefening 2-3 keer per kant om optimale flexibiliteit te bevorderen.

Handen achter de rug:

1. Ga rechtop staan of zitten met een rechte rug en ontspannen schouders.
2. Breng beide armen achter je rug en vouw je vingers in elkaar.
3. Als dit moeilijk is, kun je ook een handdoek vasthouden tussen je handen.
4. Draai je handpalmen naar binnen, richting je rug, voor een diepere stretch.
5. Trek je schouderbladen voorzichtig naar elkaar toe.
6. Til je handen langzaam omhoog achter je rug, zonder je bovenlichaam naar voren te buigen.
7. Duw tegelijkertijd je borstbeen licht naar voren en omhoog.
8. Houd je kin parallel aan de grond (niet omhoog of omlaag).
9. Houd deze positie 20 seconden vast terwijl je normaal doorademt.
10. Laat langzaam los en ontspan je schouders door ze zachtjes te rollen.
11. Herhaal de oefening 2-3 keer, met korte rustpauzes tussendoor.
12. Deze oefening is vooral effectief bij het neutraliseren van een voorovergebogen houding door computerwerk.

Belangrijke tips voor vrouwen met Tietze

• Voer de oefeningen langzaam en zonder kracht uit.
• Stop als je pijn voelt en raadpleeg een arts of fysiotherapeut als klachten aanhouden.
• Combineer met rust en warmte/koude therapie indien nodig.
• Let op je houding tijdens dagelijkse activiteiten, vooral bij tillen en huishoudelijk werk.
• Draag comfortabele kleding die niet knelt rond de borstkas.
• Vermijd activiteiten die de klachten verergeren.
• Neem voldoende rust, maar blijf wel in beweging.
• Probeer stressvolle situaties te vermijden of leer omgaan met stress door ontspanningstechnieken.
• Houd een dagboek bij van activiteiten en pijnklachten om inzicht te krijgen in wat de klachten verergert.

Het syndroom van Tietze bij vrouwen kan een uitdagende aandoening zijn, maar met de juiste aanpak en behandeling kunnen de symptomen vaak goed worden beheerst. Raadpleeg altijd een arts voor een correcte diagnose en behandelplan op maat.