De knie is zo’n complex en beweeglijk gewricht, dat het extra gevoelig is voor aandoeningen en blessures. Pijn in de knie is dan ook één van de meest gehoorde klachten. Wat kan de oorzaak zijn? Healthcarechain zet de tien meest voorkomende knieklachten voor u op een rijtje.
Is het artrose, reumatoïde artritis of toch een andere aandoening?
Het kniegewricht is de schakel tussen het boven- en onderbeen en bestaat uit botten, kniebanden, kraakbeen en 2x een meniscus. Deze onderdelen zorgen samen voor de stabiliteit en beweeglijkheid. De knie is een gewricht dat dagelijks intensief belast wordt. Het is immers zeer nauw betrokken bij veel bewegingen die u maakt: lopen, springen, hurken, zitten en opstaan. Door de vele bewegende onderdelen én door intensief gebruik kan er veel mis gaan in het kniegewricht. Lees in dit artikel over de tien belangrijkste knieproblemen.
1) Gebroken knieschijf
Dit is een breuk van het botstuk dat zich aan de voorkant van het kniegewricht bevindt. In de meeste gevallen ontstaat dit letsel door een klap op de knieschijf, zoals bij een val of een auto-ongeluk. Langdurige overbelasting kan ook een rol spelen, bijvoorbeeld wanneer u veel sprongen van grote hoogte maakt.
Een breuk van de knieschijf gaat gepaard met pijn en zwelling en het onvermogen om het onderbeen te strekken. De knie wordt in het gips gezet als de botstukken zich nog in positie bevinden. Liggen de delen van de knieschijf uit elkaar, dan is er een operatie nodig om de schade te herstellen.
2) Knieschijf uit de kom
Dit wordt ook wel Patella luxatie of Patella dislocatie genoemd. De knieschijf zit dan niet meer op de normale positie. Dit kan gebeuren wanneer de knie hard naar binnen draait, terwijl de voet vaststaat op de grond. Er ontstaat dan van buitenaf zo’n grote kracht op de knie, dat de spieren en banden het gewricht niet meer in de goede positie kunnen houden.
Het uit de kom schieten gaat gepaard met veel pijn. De knieschijf verplaatst zich in de meeste gevallen naar de zijkant, waardoor een zwelling ontstaat. Het been zal gedeeltelijk gebogen zijn en niet meer volledig gestrekt kunnen worden, terwijl dat wel de oplossing is. Probeer niet zelf de knieschijf terug te zetten. Ga zo snel mogelijk naar een huisartsenpost of spoedeisende hulp om daar de diagnose bevestigd te krijgen.
3) Gescheurde voorste kruisband
Dit is een ernstig letsel van de knie en komt vooral voor bij mensen tussen de 16 en 35 jaar. Meestal ontstaat deze blessure tijdens het sporten. Tijdens het voetballen, skiën, handballen of basketballen kunnen de voorste kruisbanden scheuren door geforceerde draaibewegingen. Opvallend is dat dit letsel meestal ontstaat wanneer er geen direct contact is met een tegenstander.
Uiteraard kunnen de voorste kruisbanden ook scheuren tijdens een val of een ongeluk. Op het moment van scheuren wordt vaak een ‘knap’ of ‘plop’ gehoord. Kort na het oplopen van het letsel ontstaat er pijn en zwelt de knie op. Het been kan minder goed belast worden. De huisarts zal u in de meeste gevallen doorsturen naar een orthopedisch chirurg.
4) Iliotibiaal Band Syndroom
De iliotibiaal band is een pees die aan de buitenzijde van het bekken naar het onderbeen loopt. Tijdens het lopen en fietsen schuift deze pees over het bot van het kniegewricht, waardoor de iliotibiaal band geïrriteerd kan raken. U voelt dan een zeurende pijn aan de buitenzijde van de knie. Deze aandoening ontstaat als dit gewricht intensief en langdurig wordt gebogen en gestrekt.
Deze blessure komt dan ook veel voor bij hardlopers en wielrenners. De zeurende pijn begint meestal heel geleidelijk tijdens de eerste kilometers, maar neemt toe naarmate de tijdsduur van de inspanning langer wordt.
Als het Iliotibiaal Band Syndroom niet tijdig wordt behandeld, kunnen de pijnklachten zich ook bij normale dagelijkse activiteiten voordoen. De klachten kunnen in eerste instantie behandeld worden met ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s), ijs en fysiotherapie. Is de pijn na zes maanden nog aanwezig, dan kan een operatie nodig zijn. Er wordt dan een kleine opening in het peesblad gemaakt, zodat er geen irritatie meer kan optreden.
5) Knie-artrose
Het is moeilijk om uw been te buigen of te strekken. Uw knie voelt stijf en pijnlijk aan en kan bovendien opzwellen wanneer u even heeft gelopen. U hebt dan waarschijnlijk knie-artrose. Door veroudering is het kraakbeen in uw gewrichten versleten. Dit proces is onomkeerbaar: wat weg is, groeit niet meer terug.
Artrose gaat vrijwel altijd gepaard met ontstekingen in het aangetaste gewricht. Uw arts kan u daarvoor ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) voorschrijven. Deze medicijnen helpen om de pijn en stijfheid van uw gewrichten te verminderen. De ingrediënten vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes blad zijn een goede alternatieven. Dit zijn natuurlijke ontstekingsremmers, waarvan tot op heden geen bijwerkingen bekend zijn.
6) Reumatoïde artritis in de knie
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte, die ook de gewrichten van uw knieën kan aantasten. Omdat het afweersysteem van slag is geraakt, keert het zich tegen de gezonde cellen van het lichaam. Bij reumatoïde artritis richten de afweercellen hun vizier op de slijmvliesbekleding (synovia) aan de binnenkant van de gewrichten. Er ontstaan chronische ontstekingen die uiteindelijk ook kraakbeen, gewrichten, spieren en pezen kunnen beschadigen. Wanneer deze ontstekingsziekte bij u wordt vastgesteld, dan zal uw huisarts u doorverwijzen naar een reumatoloog.
7) Ontstoken slijmbeurs in de knie
Dit is een ontsteking van de slijmbeurs die zich net onder de huid bevindt, dus eigenlijk buiten de knie zelf. Als u op knieën zit, rust uw lichaam op deze met vocht gevulde kussentjes. Vandaar dat deze aandoening ook ‘dienstmeisjesknie’ of ‘bidknie’ wordt genoemd. Bij veel en langdurig knielen of stoten, kan de slijmbeurs geïrriteerd raken en gaan ontsteken.
Overbelasting is dus de belangrijkste oorzaak van een ontstoken slijmbeurs in de knie. De slijmbeurs is opgezwollen en voelt warm en pijnlijk aan, terwijl het gewricht zelf nauwelijks lijkt aangedaan. Ook kunt u moeilijker lopen. Meestal verdwijnt de zwelling weer na een paar weken door de knie zoveel mogelijk te ontlasten. Tegen de pijn kunt u Paracetamol nemen.
Maak een afspraak met uw huisarts of een orthopeed voor beoordeling als de klachten na vier tot zes weken nog niet over zijn. Heel soms moet de slijmbeurs toch chirurgisch worden verwijderd als de klachten niet overgaan.
8) Gescheurde meniscus
Een scheur in de meniscus is een knieletsel dat heel vaak voorkomt. Dit knieonderdeel bestaat uit twee losliggende kraakbeenschijfje die de vorm van een sinaasappelschijf hebben. Ze fungeren als schokdempers in het kniegewricht. Meestal scheurt de meniscus bij een krachtige draaibeweging tijdens sport, werk of bij een ongeval. Slijtage kan ook een rol spelen.
Een gescheurde meniscus kan zeer pijnlijk zijn. Meestal wordt de knie dikker, omdat er vocht in het gewricht komt. Verder kunnen er zwellingen ontstaan. Bij jonge mensen kan de scheur binnen een paar maanden weer vanzelf genezen. In andere gevallen zal een operatie nodig zijn om de scheur te hechten of de meniscus te verwijderen.
9) Bakerse cyste
Net als alle andere gewrichten van uw lichaam, wordt ook uw knie soepel gehouden door gewrichtsvloeistof (synoviale vloeistof). Als u last heeft van een Bakerse cyste wordt er teveel van dit vocht aangemaakt. Er ontstaat daardoor zoveel druk in het gewricht, dat de achterzijde van het gewrichtskapsel gaat uitpuilen. Dit veroorzaakt een – overigens onschuldige – zwelling in de knieholte.
Van een Bakerse cyste voelt u niets. Het kan wel zeer pijnlijk zijn als deze plotseling openbarst. Deze zwelling in de knieholte wordt meestal veroorzaakt door een ander probleem in het gebied van de knie, zoals artrose, reumatoïde artritis of een gescheurde meniscus. Wanneer een Bakerse cyste weinig tot geen klachten geeft, is behandeling niet noodzakelijk. De zwelling verdwijnt meestal vanzelf als de oorzaak is opgespoord en wordt behandeld.
10) Jicht en pseudojicht in de knie
Hoewel het hier om twee verschillende aandoeningen gaat, zijn de symptomen vergelijkbaar. En dat zijn pijnlijke en opgezwollen knieën. Bij jicht is er sprake van ophoping van urinekristallen in het kniegewricht.
Bij pseudojicht worden kalkkristallen in de gewrichten afgezet. De reumatoloog kan bij jicht het middel colchicine of een andere ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven.
Pseudojicht is helaas niet te behandelen met medicijnen. De behandeling bestaat uit het bestrijden van de ontstekingen om schade aan de gewrichten te voorkomen.
Veelgestelde vragen over knieklachten
Hoe weet je of je last hebt van knie-artrose?
Wanneer u last heeft van pijn, stijfheid en zwelling in uw knie, dan kan dit mogelijk artrose zijn. Ga met uw klachten naar de huisarts. Met een röntgenfoto kan artrose vrij eenvoudig aangetoond worden. De spleet tussen de gewrichten is minder hoog. Dat betekent dat de gewrichtshelften dichter op elkaar komen te liggen, omdat het kraakbeen is afgesleten.
Wat kan ik zelf doen om de kniepijn te verzachten?
Rust uit. Neem een pauze van uw normale activiteiten om belasting van uw knie te verminderen. Geef de blessure de tijd om te genezen en om verdere schade aan dit gewricht te voorkomen. IJs vermindert zowel de pijn als de ontsteking.
Mag ik wel lopen met een pijnlijke knie?
Het is belangrijk om in beweging te blijven, anders verslappen de spieren rondom dit gewricht. Dit kan de pijn verergeren. Ga op zoek naar een goed oefenprogramma voor uw knie. Een pijnlijke en instabiele knie kan wel de kans op vallen vergroten. Dit kan meer knieschade veroorzaken. Dus wees vooral voorzichtig bij het lopen.
Wat is het verschil tussen reumatoïde artritis en artrose in de knie?
Hoewel de symptomen erg op elkaar lijkten, gaat het toch om twee verschillende aandoeningen. Bij reumatoïde artritis raakt de slijmvliesbekleding aan de binnenkant van het kniegewricht ontstoken. Bij artrose slijt de kraakbeenlaag tussen de kniegewrichten af. De pijn wordt veroorzaakt door ontstekingen aan de gewrichtskapsels.
Kan een gescheurde meniscus vanzelf genezen?
Als het buitenste deel van de meniscus gescheurd is, kan het mogelijk vanzelf genezen. Dit gebied heeft een rijke bloedtoevoer, zodat bouwstoffen dit weefsel kunnen repareren. Maar als de scheur zich aan de binnenkant bevindt, moet de meniscus operatief worden verwijderd of bijgesneden.